❓ چه زمانی نیاز به شنوایی‌سنجی داریم؟

شنوایی‌سنجی یک آزمایش دقیق و غیرتهاجمی برای ارزیابی وضعیت شنوایی است. شما در شرایط زیر باید برای شنوایی‌سنجی اقدام کنید:

• وقتی احساس می‌کنید صداها را کمتر یا مبهم‌تر می‌شنوید.
• اگر اطرافیان مدام می‌گویند که صدای تلویزیون را زیاد کرده‌اید.
• وقتی در جمع‌ها یا مکالمات تلفنی دچار مشکل در درک صحبت‌ها می‌شوید.
• در صورت زنگ زدن گوش (وزوز) یا احساس فشار در گوش‌ها.
• برای بررسی سلامت شنوایی نوزادان و کودکان (به‌ویژه در دوران رشد گفتار).
• به عنوان بخشی از معاینات دوره‌ای افراد بالای ۵۰ سال یا کارگران شاغل در محیط‌های پر سروصدا.

❓ انواع سمعک کدامند و چه تفاوتی با هم دارند؟

سمعک‌ها از نظر طراحی و عملکرد به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• سمعک پشت‌گوشی : روی گوش قرار می‌گیرد و از طریق یک لوله یا سیم به قالب داخل گوش متصل می‌شود. این نوع سمعک قدرت بالا و دوام زیاد دارد و برای اکثر سنین و انواع کم‌شنوایی مناسب است.
• سمعک داخل‌گوشی : کاملاً در داخل لاله گوش قرار می‌گیرد. این مدل‌ها کوچکتر از پشت‌گوشی هستند و ظاهری طبیعی‌تر دارند.
• سمعک رسیور داخل کانال: مشابه پشت‌گوشی است، اما گیرنده (بلندگو) داخل مجرای گوش قرار می‌گیرد و صدا را واضح‌تر منتقل می‌کند. این مدل‌ها ترکیبی از ظاهر ظریف و کیفیت صدای بالا هستند.

انتخاب نوع سمعک باید با توجه به نوع و شدت کم‌شنوایی، سن، شرایط جسمی و سبک زندگی فرد توسط متخصص انجام شود.

❓ سمعک‌ها چه مدت عمر می‌کنند؟

عمر مفید یک سمعک معمولاً بین ۴ تا ۷ سال است. البته این بازه بسته به عوامل مختلفی ممکن است کوتاه‌تر یا طولانی‌تر باشد. مهم‌ترین عواملی که بر طول عمر سمعک تأثیر می‌گذارند عبارتند از:

• کیفیت ساخت و برند سمعک
• میزان مراقبت و نگهداری روزانه توسط کاربر (نظافت، جلوگیری از رطوبت و ضربه)
• شرایط محیطی (رطوبت بالا، گرد و غبار، تعریق زیاد و…)
• نوع باتری یا سیستم شارژ (برخی مدل‌های قابل شارژ طول عمر متفاوتی دارند)
• میزان استفاده روزانه و تنظیمات دستگاه

سمعک‌هایی که به‌خوبی نگهداری می‌شوند و به‌موقع سرویس یا تنظیم می‌شوند، معمولاً عمر بیشتری دارند. با این حال، پس از چند سال ممکن است به دلیل فرسودگی قطعات یا پیشرفت تکنولوژی نیاز به تعویض آن‌ها وجود داشته باشد.

❓ هر چند سال یک‌بار می‌توان سمعک دولتی دریافت کرد؟

افراد واجد شرایط می‌توانند هر ۵ سال یک‌بار از سمعک دولتی استفاده کنند.
این موضوع مشروط به تأیید کم‌شنوایی توسط شنوایی‌سنج و پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است.
همچنین، در بیشتر موارد امکان دریافت سمعک برای هر دو گوش وجود دارد.

❓ آیا استفاده مداوم از سمعک باعث بدتر شدن شنوایی می‌شود؟

خیر، استفاده مداوم و صحیح از سمعک باعث بدتر شدن شنوایی نمی‌شود. در واقع، سمعک‌ها طراحی شده‌اند تا کم‌شنوایی را جبران کنند و به مغز کمک کنند تا بهتر صداها را دریافت و پردازش کند. استفاده منظم از سمعک می‌تواند از تشدید مشکلات شنوایی ناشی از کم‌شنوایی به دلیل عدم تحریک گوش و مغز جلوگیری کند.

با این حال، استفاده نادرست یا تنظیمات نامناسب ممکن است باعث ناراحتی یا آسیب به گوش شود، بنابراین مهم است که سمعک توسط متخصص شنوایی‌سنجی تجویز و تنظیم شود و مراقبت‌های لازم رعایت شود.

❓ آیا کاهش شنوایی انواع مختلفی دارد؟

بله، کاهش شنوایی به‌طور کلی به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:

کاهش شنوایی انتقالی (Conductive Hearing Loss):
این نوع کاهش شنوایی زمانی رخ می‌دهد که مشکل در بخش خارجی یا میانی گوش وجود دارد و مانع از انتقال صحیح صدا به گوش داخلی می‌شود. عواملی مانند جرم گوش، عفونت گوش میانی، پارگی پرده گوش یا اختلال در استخوانچه‌های گوش می‌توانند علت این نوع باشند.

کاهش شنوایی حسی-عصبی (Sensorineural Hearing Loss):
این نوع کاهش شنوایی ناشی از آسیب به سلول‌های شنوایی در گوش داخلی یا عصب شنوایی است. علت‌های رایج شامل افزایش سن، مواجهه طولانی با صداهای بلند، بیماری‌های عصبی یا ژنتیکی هستند. این نوع شایع‌ترین و معمولاً دائمی‌ترین نوع کاهش شنوایی است.

کاهش شنوایی ترکیبی (Mixed Hearing Loss):
این نوع ترکیبی از هر دو نوع انتقالی و حسی-عصبی است. یعنی هم در مسیر انتقال صدا اختلال وجود دارد و هم در بخش عصبی شنوایی.

تشخیص نوع کاهش شنوایی از طریق آزمایش‌های شنوایی‌سنجی انجام می‌شود و تعیین نوع آن نقش مهمی در انتخاب روش درمان یا تجویز سمعک دارد.

❓ آیا سمعک در کاهش وزوز گوش تأثیر دارد؟

بله، استفاده از سمعک می‌تواند در کاهش وزوز گوش تأثیر مثبتی داشته باشد. بسیاری از افراد مبتلا به وزوز گوش که هم‌زمان کم‌شنوایی دارند، با استفاده از سمعک می‌توانند شدت وزوز را کاهش دهند یا حداقل آن را کمتر احساس کنند.

سمعک‌ها با تقویت صداهای محیطی و افزایش تحریک شنوایی، توجه مغز را به صداهای خارجی جلب می‌کنند و به این ترتیب وزوز گوش کمتر محسوس می‌شود. همچنین برخی مدل‌های پیشرفته سمعک دارای قابلیت‌های خاصی برای تولید صداهای درمانی (صداهای ماسک کننده) هستند که به کاهش آزار وزوز کمک می‌کند.

❓ آیا می‌توان از سمعک هنگام مکالمات تلفنی استفاده کرد؟

بله، بسیاری از سمعک‌های جدید قابلیت اتصال مستقیم به تلفن‌های همراه را دارند. این اتصال معمولاً از طریق فناوری‌های بلوتوث برقرار می‌شود و باعث می‌شود صدا به‌صورت واضح‌تر و بدون نویز به سمعک منتقل شود.

این ویژگی به خصوص برای افرادی که در مکالمات تلفنی مشکل دارند بسیار مفید است و کیفیت شنیدن را به شکل قابل توجهی بهبود می‌بخشد. برای استفاده بهتر، ممکن است نیاز به تنظیمات تخصصی توسط ادیولوژیست وجود داشته باشد.

❓ آیا سمعک می‌تواند شنوایی را به حالت طبیعی بازگرداند؟

خیر، سمعک شنوایی را به حالت کاملاً طبیعی بازنمی‌گرداند، اما می‌تواند کیفیت زندگی و توانایی شنیدن فرد را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشد.

سمعک‌ها دستگاه‌هایی هستند که صدا را تقویت می‌کنند تا فرد بتواند گفتار و صداهای محیط را بهتر بشنود. آن‌ها عملکرد گوش طبیعی را شبیه‌سازی می‌کنند، اما قادر به درمان یا بازگرداندن شنوایی آسیب‌دیده نیستند.

با این حال، در بسیاری از موارد، استفاده به‌موقع و درست از سمعک باعث می‌شود فرد بتواند:

• گفت‌وگوها را راحت‌تر دنبال کند
• در محیط‌های اجتماعی فعال‌تر باشد
• از پیشرفت تنبلی مغز شنوایی جلوگیری شود
• حس وابستگی یا انزوا را کاهش دهد

بنابراین اگرچه سمعک درمان نیست، اما یک راهکار مؤثر و ایمن برای مدیریت کم‌شنوایی است.

❓ آیا بیمه تمام هزینه سمعک را پرداخت می‌کند؟

خیر، در اغلب موارد بیمه‌ها تمام هزینه سمعک را پوشش نمی‌دهند. میزان تعهد بیمه برای پرداخت هزینه سمعک بستگی به نوع بیمه، نوع پوشش، قرارداد کلینیک با بیمه و شرایط فرد دارد.

بیمه‌های پایه مانند تأمین اجتماعی، خدمات درمانی و نیروهای مسلح معمولاً بخشی از هزینه سمعک را پرداخت می‌کنند. این مبلغ معمولاً به‌صورت ثابت برای هر گوش و هر ۱۰ سال یک‌بار قابل استفاده است.

بیمه‌های تکمیلی ممکن است مبلغ بیشتری را پوشش دهند، به‌ویژه اگر در قرارداد آن‌ها سمعک جزو تعهدات باشد. لازم است قبل از خرید سمعک، شرایط بیمه‌نامه تکمیلی بررسی شود.

بنابراین معمولاً بخشی از هزینه سمعک بر عهده خود فرد خواهد بود و بهتر است قبل از اقدام، استعلام دقیق از شرکت بیمه گرفته شود.

❓ آیا سمعک‌ها ضد آب هستند؟

اکثر سمعک‌های موجود در بازار مقاوم در برابر رطوبت و تعریق هستند، اما به‌طور کامل ضد آب نیستند. یعنی در برابر پاشیده شدن آب یا رطوبت روزمره (مانند تعریق، باران سبک یا بخار حمام) تا حدی مقاومت دارند، اما نباید با آن‌ها شنا کرد، دوش گرفت یا در آب غوطه‌ور شد.

برخی از سمعک‌های جدیدتر دارای گواهی IP67 یا IP68 هستند که نشان‌دهنده مقاومت بیشتر در برابر گردوغبار و رطوبت است. با این حال، حتی در این مدل‌ها نیز توصیه می‌شود در مواجهه طولانی با آب، سمعک از گوش خارج شود.